Rozpoczynacie przygodę z produkcją muzyki? W takim razie z całą pewnością staniecie przed koniecznością wyboru odpowiedniej klawiatury sterującej. Dziś postaramy się odpowiedzieć, jak nie pogubić się w gęstwinie ofert i czym się kierować, aby wybrać sprzęt odpowiadający Waszym potrzebom.
Klawiatura sterująca to w obecnych czasach jedno z najważniejszych narzędzi, jakimi posługujemy się podczas produkcji muzyki. Wyposażona w, jak łatwo się domyślić, klawisze rodem z pianina czy syntezatora a także kontrolery w postaci przycisków, suwaków, pokręteł i innych udogodnień w pracy służyć nam będzie przede wszystkim do współpracy z programami typu DAW, a wraz z nimi dziesiątkami, jeśli nie setkami wszelkiej maści wirtualnych instrumentów.
Na rynku dostępne są niezliczone ilości najróżniejszych modeli klawiatur – każda z osobną specyfikacją, innymi możliwościami, różnymi wielkościami i funkcjonalnością. Jak się w tym połapać i jak wybrać to, czego potrzebujemy? Oto pięć podpowiedzi:
Skup się na kompatybilności.
Klawiatura sterująca to fantastyczne urządzenie, jednak przy jej wyborze musimy naprawdę dobrze zastanowić się, do czego będziemy ją podłączać i czym będziemy z jej pomocą, nomen omen, sterować. Do dyspozycji mamy przecież nie tylko komputer, ale także smartfony, tablety, a nawet sprzętowe syntezatory, samplery i inne urządzenia. Tu powinno pojawić się pytanie, jakie wymagania musi spełniać klawiatura by być całkowicie kompatybilna ze sprzętem bądź oprogramowaniem, którym dysponujemy.
I tak, najmniej komplikacji będą miały osoby, które szukają klawiatury współpracującej z komputerami. W tym przypadku będziemy bowiem musieli zwrócić uwagę na dwa zagadnienia:
- złącze USB – większość dostępnych na rynku klawiatur sterujących łączy się z komputerem za pomocą portu USB (choć zdarzają się też modele z łączem bezprzewodowym, ale o tym później).
- sterownik i system operacyjny – najczęściej wystarczy podłączyć zakupioną klawiaturę do portu USB, by od razu cieszyć się jej funkcjonalnością. Może się jednak zdarzyć, że posiadany przez Was system operacyjny będzie dla klawiatury zbyt przestarzały, lub też będzie ona wymagała zainstalowania odpowiednich sterowników. Koniecznie zatem przed zakupem sprawdźcie wymagania sprzętowe i systemowe.
Kolejną kategorią będą klawiatury służące do sterowania muzycznymi aplikacjami na smartfonach i tabletach. Tu sprawa zaczyna być znacznie bardziej skomplikowana, choć problemy również możemy podzielić na dwie kategorie:
- hardware – jak wiadomo wiele urządzeń mobilnych ma mocno okrojone złącza, upewnijcie się zatem, w jaki sposób klawiatura będzie łączyła się z Waszym sprzętem. Tu na szczęście z pomocą mogą przyjść najróżniejsze przejściówki:) Kolejna sprawa – sprawdźcie także pobór mocy potrzebnej do pracy – może się okazać, że potrzebowali będziecie dodatkowego powerbanku lub stałego podłączenia do prądu.
- software – podobnie jak w przypadku komputerów, oprogramowanie urządzeń mobilnych może wymagać instalacji dodatkowych sterowników lub specjalnej aplikacji. Co gorsza, może również okazać się po prostu niekompatybilne. Na całe szczęście producenci bardzo często informują, z jakimi smartfonami i tabletami kompatybilna jest dana klawiatura. Jeśli jednak nie znajdziecie takiej informacji na stronie lub opakowaniu, nie obawiajcie się zapytać o to na forach – z całą pewnością znajdziecie odpowiedzi na nurtujące Was pytania.
I tym sposobem dotarliśmy do ostatniej kategorii, jaką są sprzętowe syntezatory lub inne, podobne urządzenia.
W tym przypadku ponownie musimy zwrócić uwagę na złącza, a konkretnie na porty MIDI. Tu mówić będziemy o dwóch standardach – dostępnych w przeważającej większości złączach 5-pinowych oraz mniej powszechnych złączach 3,5 mm, do których konieczne może okazać się zastosowanie 5-pinowej przejściówki. A jeśli jesteście posiadaczami syntezatorów modularnych lub syntezatorów analogowych starczego typu, konieczna może okazać się klawiatura wyposażona w złącze CV/Gate. Sprawdźcie także, czy wybrana przez Was klawiatura może działać bez podłączenia do komputera i czy nie wymaga dodatkowego źródła zasilania.
Przemyślcie, do czego będzie służyć Wasza klawiatura.
Klawiatura sterująca to nie tylko “instrument muzyczny”. Z jej pomocą możemy chociażby sterować programem DAW. Trzeba zatem postawić sobie pytanie – czy kupowana przez nas klawiatura stanie się swojego rodzaju substytutem myszki, czy też będzie służyła, jako narzędzie do nagrywania muzyki.
Jasnym jest, że osoby, które postanowią wykorzystać klawiaturę jako instrument powinny skupić się przede wszystkim na:
- pracy mechanizmu klawiszowego – mowa tu zarówno o konstrukcji, jak i jakości wykonania – doświadczony pianista z całą pewnością preferować będzie sprzęt, który reakcją przypominać będzie grę na akustycznych instrumentach klawiszowych, natomiast ci mniej wymagający powinni docenić klawiatury o dobrej odpowiedzi dynamicznej jednak z mniejszym realizmem gry. W każdym przypadku jednak dobrze jest przekonać się “własnoręcznie”, jak reaguje wybrany przez nas instrument i jak nam to odpowiada.
- wielkości klawiatury – mowa tu zarówno o zakresie oktawowym (za minimum zwykło się uważać 49 klawiszy, jest to jednak kwestia indywidualna), ale także fizycznym rozmiarze samych klawiszy. Wracamy tu częściowo do “ogrania” instrumentu – klawiatury sterujące często wyposażone są w mniejsze niż w standardowych instrumentach klawisze, co może okazać się zwyczajnie niewygodne przy pracy. Zwróćcie też uwagę na to, czy instrument posiada funkcję regulacji czułości klawiszy – nie jest to konieczne, ale może pomóc dopasować sposób reakcji do Waszych potrzeb.
Z kolei Ci z Was, którzy klawiaturę wykorzystają raczej do szybkiego wprowadzania prostych melodii i obsługi programów DAW powinni zwrócić uwagę na:
- typ mechanizmu klawiatury – to nie pomyłka. Jeśli nie chcecie odgrywać wirtuozerskich wstawek, musicie wiedzieć, że nie ma sensu sięgać po klawiaturę z mechanizmem młoteczkowym. Waszym potrzebom najprawdopodobniej sprostają proste klawiatury typu synth-action.
- ilość i wielkość klawiszy – w tym przypadku nie będziemy potrzebować zbyt wielu oktaw, warto zatem zastanowić się nad zakupem sprzętu o maksymalnie 61 lub 49 klawiszach. Może się nawet okazać, że na Wasze potrzeby wystarczą zaledwie dwie oktawy. Pamiętajcie jednak – tu także zwróćcie uwagę na wielkość klawiszy – im mniejsze, tym bardziej kompaktowe będzie Wasze urządzenie sterujące, jednak w parze z tą miniaturyzacją może iść dyskomfort podczas gry.
Zastanówcie się, gdzie będziecie używać klawiatury.
Dom, studio a może scena? To, w jakim miejscu i warunkach przyjdzie Wam pracować powinno dać Wam do myślenia przy wyborze odpowiedniego instrumentu. Nie trudno bowiem domyślić się, że duża i ciężka klawiatura studyjna niekoniecznie sprawdzi się jako instrument wyjazdowy, czy podczas występów na żywo itd. Pomyślcie zatem, gdzie będziecie wykorzystywać Wasz instrument.
- Klawiatura do studia lub domu – jasne, że nie każdy do pracy wykorzysta pełnowymiarowy, 88-klawiszowy młoteczkowy instrument, jednak te go użytku przy pracy w domu czy w studio często cechują się mniejszą wytrzymałością, większą wagą, koniecznością dodatkowego zasilania, czy po prostu dużym rozmiarem.
- Klawiatura do użytku “mobilnego” – jeśli zdarza się, że napadnie Was w mniej konwencjonalnych miejscach, takich, jak park, kawiarnia czy nawet kolejka miejska, zastanówcie się nad zakupem sprzętu o mniejszych gabarytach klawiatury i obudowy, a także niedużej wadze. Warto też przyjrzeć się zasilaniu, nie wszędzie musimy mieć przecież dostęp do prądu 🙂 Poszukajcie modeli nie wymagających dodatkowego zasilania i których funkcjonalności (najczęściej ekrany, podświetlenia itd.) nie opróżnią baterii laptopa, smartfona lub tabletu w kilkanaście minut. Na rynku dostępne są także klawiatury z wbudowanym akumulatorem lub opcją zasilania bateriami, jednak najczęściej są to urządzenia bardzo proste, o mocno okrojonych możliwościach.
- Klawiatura do występów na żywo – koncerty na żywo to środowisko bardzo wymagające, musimy zatem przede wszystkim skupić się na jakości i niezawodności instrumentu. Jeśli dopiero zaczynacie swoją przygodę z klawiaturami sterującymi, posilcie się doświadczeniem innych i poszukajcie informacji w internecie, jakie marki uchodzą za sprawdzone i solidne – to samo dotyczy akcesoriów, z których korzystać będziecie na scenie.
Same gabaryty klawiatury i specyfikacja sprzętu będzie zależała od rodzaju twórczości. Jeśli gramy koncerty wymagają częstego transportu sprzętu na własną rękę, najlepiej będzie wyposażyć się w niedużą, choć nadal odpowiednią do naszych potrzeb klawiaturę. Nie idźmy tu jednak w minimalizm, bo może okazać się to błędem. Czasem lepiej odrobinę się zmęczyć, niż żałować nieudanego zakupu za kilka lub kilkanaście tysięcy 😉
Dodatkowe funkcjonalności – czego potrzebujemy?
Podczas, gdy przeważająca większość dostępnych na rynku klawiatur sterujących dysponuje bardzo zbliżonymi podstawowymi funkcjami, o tyle te dodatkowe sprawiają, że nad jakimś modelem pochylamy się na dłużej.
Często te dodatkowe funkcje dyktowane są sytuacją, w jakiej wykorzystywać będziemy klawiaturę. Podzielmy je zatem podobnie, jak wcześniej:
- klawiatury do obsługi programów DAW – powinny oferować ścisłą integrację z używanym przez nas oprogramowaniem
- klawiatury pracujące jako instrument – powinny być bogate w formy ekspresji (np. funkcję aftertouch czy panele dotykowe pozwalające w sterować parametrami instrumentów i efektów)
- klawiatury do sterowania sprzętowymi syntezatorami – często posiadają dodatkowy sekwencer czy arpeggiator pozwalające na nowy sposób obsługi instrumentu.
Zastanów się, czym dysponujesz i co będzie dalej.
Myślę, że z powodzeniem można pokusić się o stwierdzenie, że nie ma na świecie muzyka, który nie lubi kolekcjonować sprzętu muzycznego. Zanim jednak obłożycie się wszystkim, co będzie w zasięgu Waszych portfeli postawcie sobie dwa pytania – co już macie i co jeszcze – ale tak z ręką na sercu – będzie Wam potrzebne. Czasem dobrze jest na spokojnie przemyśleć, jaką rolę w Waszej pracy pełnić będzie nowy zakup lub w jakim kierunku będziecie dalej rozwijać swój zestaw i twórczość.
Zastanówcie się, iloma klawiaturami sterującymi dysponujecie. Jeśli w Waszym zestawie znajdują się już inne kontrolery, przyjrzyjcie się, jakimi funkcjami dysponują. Nie ma bowiem sensu powielać tych samych funkcjonalności. Jeśli jednak nowy zakup będzie pierwszą klawiaturą sterującą w Waszym secie, dobrze jest pokusić się o model posiadający jak najwięcej możliwości i elementów.
Wybór odpowiedniej klawiatury sterującej jest oczywiście sprawą bardzo indywidualną i nie znajdziecie nigdzie złotego środka. Nie obawiajcie się jednak pytać i szukać, a z całą pewnością znajdziecie sprzęt, który w zupełności sprosta Waszym potrzebom.
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o konkretnych modelach klawiatur, zapraszamy do zapoznania się z naszymi publikacjami! Wystarczy, że w lupce wpiszecie jedno z haseł lub skorzystać z poniższych tagów:
Poniżej jeszcze jeden ciekawy materiał traktujący o klawiszowych kontrolerach, który także Wam serdecznie polecamy:
Zapraszamy też do zapoznania się z innym poradnikiem dotyczącym wyboru klawiatury MIDI. Dobrej zabawy! 🙂
