[TEST] Zoom F2 & F2-BT: Najmniejszy, profesjonalny rejestrator dźwięku!

Zoom F2-BT to malutki rejestrator audio, który może zrobić ogromną różnicę w sposobie, w jaki nagrywamy materiał dźwiękowy – a także w jego jakości! Czy japoński producent po raz kolejny trafił w dziesiątkę? Sprawdźmy…

W dziedzinie przenośnych rejestratorów audio kilka firm na świecie wiedzie wyraźny prym. Jedną z nich jest bezapelacyjnie japoński Zoom, którego ciekawe, praktyczne, niekiedy wręcz rewelacyjne (by nie rzec rewolucyjne) produkty mieliśmy okazję nie raz już testować. Wspomnijmy chociażby ambisoniczny H3-VR, nagrywające miksery LiveTrak czy przeznaczoną szczególnie dla twórców podcastów serię PodTrak.

Tym razem przedstawiamy Wam jednego z najnowszych przedstawicieli serii „F“ od Field Recording, czyli przeznaczonych do nagrywania w terenie. Obok typowych recorderów wielośladowych, takich jak F6 i F8, popularnych do zastosowań filmowych, znajdziemy w niej też bardziej kompaktowy model F1 przeznaczony między innymi do montażu na kamerze. Wbrew logicznemu założeniu, które mogłoby wynikać z wyższego numeru modelu, Zoom F2 jest jeszcze mniejszy i bardziej ograniczony w funkcjach niż F1… i w tym właśnie leży jego siła!

Budowa zewnętrzna

Do testów otrzymaliśmy model F2-BT, który od standardowego F2 różni się jedynie (lub aż) dodaniem bezprzewodowego modułu Bluetooth – poza tym oba modele są identyczne, dlatego niniejszy test można w większej części odnieść do obu wersji Zoom F2.

Po wyjęciu rejestratora z pudełka okazało się, że w rzeczywistości jest on jeszcze mniejszy niż spodziewałem się po zdjęciach i filmach; jego obudowa, wykonana z tworzywa sztucznego, ma wymiary niecałych 6 na 5 centymetrów i nieco ponad 2 cm grubości! Dodając do tego znikomą wagę 32 gramów bez baterii (z bateriami 55 g), możemy schować F2 w każdej kieszeni, albo z pomocą mocnego, zdejmowanego w razie potrzeby klipsa przypiąć rejestrator do paska lub innego elementu ubioru i całkowicie zapomnieć o jego istnieniu.

Ma to niebagatelne znaczenie dla dyskrecji sprzętu, a także wygody i swobody poruszania się z nim. Gdyby jednak z jakiegoś powodu wygląd tego malutkiego urządzenia miał istotniejsze znaczenie dla naszego poczucia estetyki, to Zoom F2 dostępny jest w wersji czarnej i białej.

Obsługa

Na górnym, metalowym panelu I/O jest skromnie: wejście mikrofonowe, wyjście słuchawkowe, oba na złączach mini jack 1/8“ (3,5 mm) TRS i wyposażone w gwint do przykręcenia wtyczki; obok nich port USB-C pełniący funkcję trojaką: umożliwia zgranie plików z karty pamięci bez jej wyciągania z urządzenia, obsługę ustawień F2/F2-BT w aplikacji F2 Editor (do pobrania za darmo ze strony Zoom), a także opcjonalne zasilanie rejestratora zewnętrznym źródłem 5 V DC (np. z komputera, tabletu, power banku czy adaptera sieciowego, takiego jak Zoom AD-17).

Na panelu obsługi znajdziemy 4 gumowe przyciski: play, stop, a także + i – do regulacji poziomu sygnału wychodzącego. Ostatnim elementem jest przycisk nagrywania oraz zintegrowany z nim włącznik zasilania i funkcji „Hold“, która blokuje działanie wszystkich przycisków, tak by nie przerwać rejestracji lub nie zmienić głośności odsłuchu przypadkowym naciśnięciem któregoś z nich.

W górnej części panelu zobaczymy też 3 kolorowe diody LED: jedna z nich sygnalizuje aktualny poziom baterii, druga poziom sygnału wchodzącego, trzecia włączenie nagrywania, odtwarzania lub, w wypadku F2-BT, połączenie z aplikacją F2 Control na sparowanym urządzeniu Bluetooth.

Większą część obudowy zajmuje komora baterii, mieszcząca dwa paluszki AAA. Czas pracy waha się od 10 do 18 godzin zależnie od rodzaju zastosowanych baterii – Zoom F2 może korzystać z jednorazowych baterii alkalicznych, akumulatorów litowych lub NiMH (wybór ich typu należy odpowiednio zaznaczyć w ustawieniach urządzenia!). Standardowo F2 skonfigurowany jest do pracy z alkalicznymi jednorazówkami, których parę dołączono w komplecie, aby można było od razu po zakupie sprawdzić urządzenie i dokonać pierwszych nagrań.

Z tyłu, w dolnej części obudowy znajdziemy małą zaślepkę gniazda karty micro SD. Jest ona dość trudna do otworzenia, co ma swoje plusy i minusy: na pewno przypadkiem jej nie otworzymy, a do karty nie dostanie się żaden pył czy piasek, jednak kiedy już chcemy się do niej dostać, trzeba mieć dobre paznokcie…

Mikrofon

W komplecie z Zoomem F2/F2-BT otrzymamy mikrofon LMF-2 typu lavalier, czyli tzw. krawatówkę, z kabelkiem o długości 160 centymetrów. Dołączono do niego 3 gąbkowe filtry przeciwpodmuchowe oraz klamerkę umożliwiającą przypięcie do ubrania pod dowolnym kątem (obracany uchwyt mikrofonu).

Wtyczkę mini jack TRS wyposażono w pierścień umożliwiający przykręcenie jej na sztywno do gniazda wejściowego. Warto to zrobić, ponieważ bez unieruchomienia wtyczki, niektóre jej ruchy w gnieździe potrafią powodować niepożądane trzaski!

Zoom LMF-2 jest mikrofonem dookólnym, wymagającym zasilania plug-in power. F2 zapewnia takie zasilanie o napięciu 2,5 V i może współpracować także z innymi kompatybilnymi mikrofonami, również innych firm, w tym np. kierunkowymi typu shotgun. Nie jesteśmy więc ograniczeni do wyboru zaproponowanego przez producenta, ale fakt dołączenia do F2 mikrofonu w standardzie daje tę przewagę, że nie musimy już zajmować się dokupowaniem go osobno.

Jakość dźwięku

Dołączony w zestawie z F2 mikrofon LMF-2 jest już wystarczająco dobry, aby uzyskać w pełni zadowalającą jakość nagrań dialogowych w większości warunków – nie licząc oczywiście wyjątkowo hałaśliwego otoczenia, gdzie mógłby lepiej sprawdzić się mikrofon o wąskiej kierunkowości (ale i on nie zawsze rozwiąże wszystkie tego typu problemy: patrz nasz wideo-test kierunkowego shotguna).

Dookólny lavalier Zooma równomiernie zbiera dźwięki w bezpośredniej bliskości, a jego barwa jest zaskakująco pełna i bogata, zwłaszcza w dolnym paśmie częstotliwości; środek nie jest zamulony ani pudełkowy, a góra wystarczająco precyzyjna, by wyłapywać wszystkie potrzebne niuanse mowy, za to nie na tyle przerysowana, aby towarzyszące jej standardowo mlaśnięcia przysparzały większych problemów w post produkcji. Maksymalne ciśnienie akustyczne, jakiemu poddany może być mikrofon wynosi wedle specyfikacji 115 dB – niby nie tak dużo, ale trudno mi wyobrazić sobie sytuację, w której moglibyśmy przekroczyć ten próg, a która sama w sobie nie byłaby dyskwalifikująca dla jakichkolwiek nagrań mowy (wywiad na tle startującego odrzutowca?). 

Sam rejestrator jest zresztą przygotowany na ewentualność rejestracji wyjątkowo głośnych sygnałów. Jedną z głównych cech reklamujących F2 jest bowiem podwójny konwerter analogowo-cyfrowy pozwalający na rejestrację dźwięku w 32-bitowej rozdzielności floating point. Jak pisze producent, każdy z konwerterów operuje na innym poziomie wzmocnienia sygnału wchodzącego, dzięki czemu zarówno bardzo ciche, jak i bardzo głośne dźwięki rejestrowane są w odpowiednio wysokiej jakości. Z kolei szeroki zakres dynamiki 32-bitowych, zmiennoprzecinkowych plików WAV pozwala na bezstratne odzyskanie uciętych szczytów sygnałowej sinusoidy w późniejszej edycji.

Zapis monofonicznych plików WAV odbywa się na karcie microSD, microSDHC lub microSDXC o pojemności do 512 GB (karty oczywiście nie ma w zestawie z recorderem). Format częstotliwości próbkowania możemy ustawić na 44.1 kHz lub 48 kHz, 32-bit float, a ustawień tych możemy dokonać w aplikacji komputerowej F2 Editor (dla F2 i F2-BT) lub mobilnej F2 Control (tylko F2-BT). Ostatni nagrany plik możemy odsłuchać bezpośrednio z urządzenia za pomocą wbudowanych przycisków start i stop. W przypadku F2-BT możliwości odsłuchu nagrań są nieco szersze dzięki aplikacji mobilnej.

Aplikacja F2 Editor

Po podłączeniu F2/F2-BT do komputera Mac lub Windows za pomocą kabelka USB-C (zakończonego złączem USB-C lub USB-A), w aplikacji F2 Editor mamy dostęp do następujących ustawień wewnętrznych rejestratora:

• filtr górnoprzepustowy (odcinający niepotrzebny dół pasma poniżej 80 Hz)
• poziom wyjściowy (monitorowy)
• format rejestrowanych plików
• nazewnictwo zapisywanych plików
• data i czas nagrania
• typ baterii
• funkcje Bluetooth (dla F2-BT)
• automatyczne wyłączanie
• formatowanie karty pamięci
• sprawdzenie wersji oprogramowania systemowego
• powrót do ustawień fabrycznych

Bluetooth

Testowany przez nas model F2-BT ma tę przewagę nad podstawowym F2, że możemy go sparować przez Bluetooth w celu bezprzewodowej synchronizacji time code’u lub zdalnej obsługi rejestratora z użyciem mobilnej aplikacji F2 Control dla urządzeń iOS lub Android. Domyślnie jest to ta druga opcja, a zmienić ją możemy we wspomnianej wyżej aplikacji F2 Editor.

Aplikacja F2 Control pokrywa większość funkcji wspomnianej wyżej aplikacji F2 Editor (oprócz ustawień Bluetooth, formatowania karty pamięci i resetu fabrycznego), a ponadto daje większe możliwości kontroli pracy urządzenia, takie jak:

• obsługa nagrywania i odtwarzania (w tym także przewijania)
• monitorowanie poziomu sygnału wchodzącego
• regulacja poziomu wyjściowego
• widok nazwy nagrywanego lub odtwarzanego aktualnie pliku
• widok dotychczasowej długości oraz pozostałego dostępnego czasu nagrania
• dodawanie i edytowanie notatek do wybranych plików audio
• przeglądanie i zmiana nazwy plików audio zapisanych na karcie pamięci
• monitorowanie stanu naładowania baterii

Dzięki temu nie musimy nawet mieć fizycznego dostępu do rejestratora, aby na bieżąco zarządzać nagraniami – może też robić to za nas operator.

Podsumowanie

Zoom F2 / F2-BT jest najdyskretniejszym i najbardziej bezobsługowym rejestratorem audio, jaki można sobie wymyślić, oferując przy tym wyjątkowo wysoką jakość dźwięku, niespotykaną dotąd na szerszą skalę w większości konkurencyjnych – nawet dużo większych i droższych – urządzeń.

Dzięki miniaturowym rozmiarom, piórkowej wadze i bardzo mocno trzymającej klamrze można z nim swobodnie chodzić, biegać, prowadzić samochód, jeździć rowerem, motocyklem, na hulajnodze, deskorolce czy konno, wspinać się po górach, latać na lotni, skakać na bungee…

chyba tylko pływanie i nurkowanie z nim nie byłoby wskazane (tutaj widzimy pewne pole do zagospodarowania w przyszłości). Wracając na ziemię, możemy go też łatwo przymocować do paska od aparatu lub kamery i mieć dzięki temu nieporównywalnie lepszej jakości dźwięk niż ten rejestrowany przez ich wbudowane układy audio – a przy okazji także nagrywać na nich sygnał wychodzący z F2 celem późniejszej synchronizacji z obrazem.

Ponadto mając F2, nie potrzebujemy komputera z interfejsem audio ani dużych mikrofonów, aby w dowolnych warunkach nagrać podcast czy wywiad. Przede wszystkim jednak, nie trzeba nic tu ustawiać, nawet poziomu wejściowego (co często jest piętą achillesową i pierwszą oznaką mniej profesjonalnych nagrań), w zasadzie nie trzeba umieć ani robić nic oprócz włączenia zasilania i naciśnięcia przycisku REC! Dlatego Zoom F2 to dobra propozycja dla zupełnych laików w temacie rejestracji dźwięku.

Dając nam do wyboru wersję podstawową lub rozbudowaną o łączność Bluetooth, a także dwie wersje kolorystyczne w cenie znacznie poniżej tysiąca złotych (z czego 200 to wartość rynkowa samego mikrofonu!), wraz z dołączonym oprogramowaniem WaveLab Cast firmy Steinberg do zaawansowanej edycji dźwięku, Zoom F2 wydaje się całkiem atrakcyjną propozycją dla szerokiego grona odbiorców: od nagrywających podcasty hobbystów po profesjonalistów z branży medialnej.

Mikołaj Służewski
uptone.pl

Więcej szczegółów
Producent: https://zoomcorp.com
Dystrybutor: https://www.sound-service.eu

Cena w sklepach: 

• ZOOM F2 – ok. 650-700 PLN
• ZOOM F2-BT – ok. 850-900 PLN

Specyfikacja techniczna rejestratora Zoom F2 / Zoom F2-BT

Specyfikacja techniczna mikrofonu Zoom LMF-2