Od lat 70. Stephan Peus, niemiecki inżynier dźwięku, doskonalił sztukę nagrywania przestrzennego, rozwijając legendarne mikrofony głowowe Neumann. Po przeszło 50 latach od debiutu pierwszego modelu KU 80, Peus dzieli się historią ewolucji mikrofonu, który zrewolucjonizował dźwięk binauralny i wpłynął na sposób, w jaki słyszymy nagrania.
Kiedy w 1973 roku na targach IFA zaprezentowano pierwszy mikrofon głowowy Neumann KU 80, stał się on przełomowym narzędziem w rejestracji dźwięku przestrzennego. W jego projektowaniu uczestniczył Stephan Peus, dla którego “Fritz”, jak czule nazywa mikrofon Neumanna, stał się nieodłącznym towarzyszem zawodowej drogi. Dziś, po przeszło 50 latach od wprowadzenia pierwszego modelu, historia “Fritza” i jego kolejnych wersji – KU 81 i KU 100 – to opowieść o postępie w rejestracji dźwięku oraz roli detali w oddaniu pełnej sceny akustycznej.
Neumann KU 80, pierwszy mikrofon głowowy, pojawił się na rynku jako odpowiedź na potrzebę stworzenia narzędzia rejestrującego dźwięk w sposób bliski naturalnemu słyszeniu człowieka. W tej technologicznej przygodzie, która rozpoczęła się w latach 70., kluczową rolę odegrał Stephan Peus, inżynier dźwięku i późniejszy prezes działu rozwoju firmy Neumann. Jak wspomina Peus, pierwszy kontakt z KU 80 miał miejsce jeszcze przed oficjalnym debiutem mikrofonu, kiedy to jako student brał udział w testach akustycznych mikrofonu przy nagraniu koncertu fortepianowego Brahmsa.
Choć na pierwszy rzut oka mikrofon głowowy przypomina manekina z dwoma kapsułami mikrofonowymi zamiast uszu, proces jego stworzenia okazał się niezwykle skomplikowany. Dla uzyskania wysokiej jakości nagrań, kluczowe było osiągnięcie odpowiedniego stosunku sygnału do szumu, co wymagało zastosowania większych niż zwykle kapsuł mikrofonowych. Taka konstrukcja przyczyniała się do powstawania silnych koloracji dźwięku, które eliminowano przy pomocy skomplikowanych filtrów akustycznych. W efekcie KU 80 doskonale sprawdzał się przy odsłuchu w słuchawkach, jednak nagrania brzmiały stłumienie na głośnikach, co stało się głównym wyzwaniem dla kolejnych modeli.
Problem kompatybilności z głośnikami rozwiązano w 1981 roku, wprowadzając model KU 81. Inżynierowie z Instytutu Technologii Radiowej (IRT) w Monachium zasugerowali, by zrównoważyć mikrofon głowowy pod kątem pola rozproszonego, tak by mógł wiernie odwzorować dźwięki dochodzące z różnych kierunków, nawet z większej odległości od źródła. Ten zabieg, wraz ze skróceniem przewodu słuchowego, znacząco poprawił jakość dźwięku w odtwarzaniu na głośnikach i zapewnił bardziej realistyczne odwzorowanie przestrzeni akustycznej.
KU 100, następca KU 81, wprowadzony na rynek w 1992 roku, przeszedł dalsze zmiany, jednak jego główną nowością była odmieniona estetyka. Inspiracją była tutaj praca niemieckiego projektanta, który zaproponował bardziej abstrakcyjną formę, uznając, że unikanie nadmiernej antropomorfizacji urządzenia może uczynić je bardziej akceptowalnym dla odbiorców. KU 100 otrzymał nowe, symetryczne uszy, co wpłynęło na bardziej precyzyjną lokalizację źródeł dźwięku i zredukowało przypadkowe przesunięcia w obrazie dźwiękowym, zauważane w poprzednich modelach.
Dziś, po przejściu na emeryturę, Stephan Peus kontynuuje swoją pasję do dźwięku przestrzennego poprzez firmę Peus Recording, specjalizującą się w nagraniach przy pomocy mikrofonów głowowych. Jak sam przyznaje, wybór odpowiedniego pomieszczenia jest kluczowy, a w przypadku mikrofonu głowowego trzeba uwzględniać każdy element akustyczny otoczenia. Mikrofon, rejestrując dźwięki ze wszystkich kierunków, nie wybacza obecności niechcianych dźwięków tła, co czyni nagranie wyjątkowo naturalnym, ale również wymagającym odpowiedniego przygotowania akustycznego przestrzeni.
Podsumowując pięć dekad rozwoju mikrofonów głowowych, można śmiało stwierdzić, że “Fritz” nie tylko odmienił sposób, w jaki postrzegamy dźwięk przestrzenny, ale stał się także technologicznym pomnikiem dążenia do idealnego odwzorowania sceny dźwiękowej.
Więcej szczegółów
Producent: https://en-de.neumann.com
Dystrybutor: https://aplauzaudio.pl
