Czym różnią się mikrofony pojemnościowe od elektretowych?

1301

W terminologii sprzętowej pojawia się czasami hasło “mikrofon elektretowy”, które bywa stosowane zamiennie z określeniem “mikrofon pojemnościowy”. Z kolei dla odróżnienia pozostałej części mikrofonów pojemnościowych od tych elektretowych, używa się sformułowania “prawdziwe mikrofony pojemnościowe”… O co w tym wszystkim chodzi?

Jak już wiemy, kapsuła mikrofonu pojemnościowego funkcjonuje na zasadzie kondensatora, którego pojemność elektryczna zmienia się wraz z ruchami membrany w stosunku do nieruchomej, metalowej płytki (wyjaśnialiśmy to w artykule Mikrofony pojemnościowe – budowa i charakterystyka). Aby zjawisko to miało szansę zadziałać, kapsuła musi być jednak wcześniej “naładowana”, czyli poddana polaryzacji ładunkiem elektrycznym.

Dla uzyskania jak najlepszej czułości mikrofonu, ładunek polaryzujący musi być względnie duży. Standardem w zasilaniu mikrofonów pojemnościowych jest napięcie 48 V, tzw. fantomowe (ang. Phantom power). Niektóre współczesne mikrofony mają nawet wbudowany konwerter, zwiększający to napięcie do około 60-80 woltów.

Neumann TLM 103: Klasyczny mikrofon pojemnościowy, wymagający zewnętrznego zasilania +48 V

W odróżnieniu od dużych mikrofonów studyjnych, którym zewnętrzny sprzęt jest w stanie dostarczyć odpowiednie napięcie zasilające, małe mikrofony montowane np. w urządzeniach konsumenckich, takich jak telefony, laptopy, dyktafony czy kamery wideo, nie mogą liczyć na tak mocne “wsparcie” z uwagi na ograniczone możliwości zasilania bateryjnego.

Sennheiser MKE 2-EW Gold: wstępnie spolaryzowany miniaturowy mikrofon pojemnościowy

Dlatego ich kapsuły są już wstępnie spolaryzowane, czyli permanentnie naładowane ładunkiem elektrycznym podobnie jak magnes. Element poddany takiej polaryzacji nazywa się właśnie elektretem i z reguły jest nim pokryta tylna płytka kapsuły mikrofonowej. Mikrofony elektretowe nie tylko nie wymagają mocnego zasilania zewnętrznego, ale też potrafią być bardzo małych rozmiarów oraz są stosunkowo tanie i łatwe w produkcji – dlatego przyjęło się sądzić, że ich jakość (a więc i jakość przekazywanego przez nie dźwięku) jest dużo gorsza od “prawdziwych” mikrofonów pojemnościowych, co nie zawsze jest prawdą.

Superlux E205U: Mikrofon elektretowy (pojemnościowy – wstępnie spolaryzowany)

Technicznie kapsuła elektretowa jest tak samo kapsułą pojemnościową, tyle, że nie wymaga zewnętrznej polaryzacji. W rzeczywistości niektórzy producenci nawet dość drogich mikrofonów studyjnych stosują kapsuły elektretowe z bardzo dobrym rezultatem. Jakość brzmienia nie zależy bowiem wyłącznie od sposobu spolaryzowania kapsuły, ale także od wielu innych czynników, takich jak użyte materiały i sposób wykonania poszczególnych podzespołów.